ŞEHREMİNİ ANADOLU LİSESİ

REHBERLİK SERVİSİ

ÖZ DİSİPLİN

"Genç yaşta elde edilen iyi alışkanlıklar bir kişinin geleceğini doğrudan etkiler." Aristotales

 "Ağaç yaşken eğilir." Atasözü

Her işin en iyisi o işi öz disiplini ile yapan kişidir.

 Hatice AYDIN Rehber Öğretmen EKİM 2020

Öz Disiplin Nedir?

Öz disiplin başkalarının size ne yapacağınızı söylemesine gerek kalmadan kendinizi kontrol edebilme ve sıkı çalışma gibi istediğiniz bir davranışı ortaya koyabilme yeteneğidir.

Kendinize bir hedef koyduğunuz zaman onu ancak disiplin ve sıkı çalışmayla elde edebilirsiniz.

Tüm başarılı insanların ortak özelliklerinden biri öz disiplindir. İster özel hayatta ister iş hayatında olsun, öz disiplin çok temel bir kavramdır. Düşüncelerinizi, duygularınız, davranışlarınızı ve alışkanlıklarınızı kontrol altında tutabilmelisiniz.

Kendinize önemli bir hedef belirlediğinizde bu hedefi gerçekleştirebilmek için en kritik kavramlardan birinin öz disiplin olduğunu idrak edebilir olmalısınız. Ancak öz disiplin yeni bir kavram değildir. Öz disiplin konusu asırlardır tartışılan, önemli felsefi eserlerde derinlemesine irdelenen, insanlık tarihinin en başarılı insanlarının üzerine kafa yorduğu bir konu. "Öz disiplin varsa her şeyi başarmak mümkündür." (Theodore Roosevelt)  "Hedef ve başarı arasındaki köprüye öz disiplin adı verilir." (Jim Rohn)  "Özgüvenin temelinde eğitim ve öz disiplin vardır." (Robert Kiyosaki)  Başarılı insanlar başarının sırrının öz disiplinde ve sıkı çalışmada olduğunu kavramış insanlardır.

Öz Disiplin Kazanmak İçin

1. "Gözden Uzak Olan Gönülden de Uzak Olur"

Dikkatinizi dağıtan ve aklınızı çelen şeyleri çevrenizden kaldırmak, daha minimal bir çalışma ortamına sahip olmak öz disiplin kazanmanın temel koşullarından biridir. Örneğin kilo vermek istiyorsanız mutfağınızdaki abur cubur ve şekerli şeyleri kaldırın. Çalışırken dikkatinizin dağılmasını istemiyorsanız cep telefonunuzu masadan kaldırın ve masanızdaki gereksiz şeyleri kaldırın. Yani gözünüzden uzak tuttuğunuz şeyler, sizin zihninizi bulandırma vasfını kaybedecektir.

2. Düzenli ve Sağlıklı Beslenin:  Bilimsel araştırmalar düşük kan şekerinin insanı halsiz yaptığını ortaya koymuştur. Açken konsantre olmakta zorlanırsınız ve beyniniz olması gerektiği gibi çalışmaz. Açlık sizi hem verimsiz hem gergin hem de karamsar yapar. Diğer bir ifadeyle açken kendinizi kontrol etmekte zorlanırsınız. Tabii abur cubur yerine sağlıklı şeyler yemeye özen göstermelisiniz. Yani gidip çikolata yiyeceğinize bir avuç badem yemenizde fayda var. Düzenli yemek yemek  hem kan şekeri seviyesiniz düzene sokar hem de konsantre olarak karar mekanizmanızın kontrolüne geçmenizi sağlar.

3. İyi Hissetmeyi Beklemeyin:Öz disiplini geliştirmek, normal rutinden, konfor çemberinden çıkmayı, rahatsız ve tuhaf olan şeylerle karşılaşmayı gerektirir. Power of Habit (Alışkanlığın Gücü) adlı kitabından Charles Duhigg, alışkanlıkların beyindeki basal ganglia bölgesiyle ilişkili olduğunu ve bu bölgenin beyindeki duygularla ve hafızalarla ilişkili olduğunu ifade ediyor. Kararlar ise beyinde ön kortekste yer alıyor. Bir davranış alışkanlığa dönüştüğü zaman karar verme mekanizması iptal oluyor ve beyin oto-pilot moduna geçiyor. Bu nedenle kötü bir alışkanlıktan vazgeçip yeni bir alışkanlığa geçmek size bir şeylerin yanlış olduğu düşüncesi verebilir. Beyniniz alışık olduğu düzenden başka bir düzene geçmeye direnebilir. ısrar  ile doğru olanı yapın. Hazza değil doğruya odaklanın

4. Kendinizi Ödüllendirin: Öz disiplin tatsız şeyler yemek, uykudan mahrum kalmak gibi olumsuz şeyleri içermek zorunda değildir. Esasında kendinize esneklik payı vermezseniz pek çok hata yapar, hayal kırıklığına uğrar ve hatta eski alışkanlıklarınıza geri dönebilirsiniz. Bu istemeyeceğiniz bir şeydir. O nedenle öz disiplin kazanmaya çalışırken kendinizi ödüllendirmelisiniz. Diyet yapıyorsanız cumartesi günleri kendinize dondurma ısmarlayın. Öz disiplin kazanmak zor bir eylemdir. Bu nedenle kendinizi ödüllendirerek bu eylemi süreğen kılmanız önemlidir.

5. Kendinizi Affetmeyi Bilin:Yeni bir düşünce yapısını kazanmaya çalışırken her şey planlandığı gibi gitmeyebilir. Bazen gelgitler yaşatabilir, büyük başarılar elde edip bir anda yere çakılabilirsiniz. Önemli olan yürümeye devam etmektir. Kafanıza takılan bir sorun olduğunda durup bu sorunu irdeleyin ve yürüyüşüze devam edin. Pişmanlık, öfke, üzüntü ile sarmalanmak son derece kolaydır. Ancak bu duygular öz disiplin kazanmanıza yardımcı olmayan duygulardır. Bunun yerine bu tür olumsuzluklardan ders çıkarmayı, bu tür problemleri deneyim olarak görmeyi denemelisiniz. Öz disiplin kazanma yolunda ne kadar çaba sarf ederseniz o kadar yol alırsınız. Bu nedenle pişmanlığa ve tereddüte fazla kapılmadan, kendinizi affederek süreci devam ettirmelisiniz.

6. Şükretmeyi Bilin:Bir şeyleri istemekle ve arzulamakla çok zaman harcarız. Şükür alışkanlığı bizi sahip olmadığımız şeyleri sürekli olarak arzulamaktan, sahip olduğumuz şeyler için müteşekkir olmaya yöneltir. Böyle bir zihin yapısına sahip olunca hayatımızda önemli değişimler olmaya başlar.

Şükran duygusu hem zihin hem de duygusal sağlığımızı iyileştirir. Yoksunluk hissinden kurtularak sahip olduğumuz şeylerin tadını çıkarmaya yöneltir. Yoksunluk hissi oluşunca bir şeylere odaklanabilmek neredeyse imkansızlaşır. Zira zihin sürekli sahip olmadığımız şeye yönelir. Bu da korkuya, anksiyeteye neden olur. Tabii yoksunluk hissinin strese neden olduğunu, bunun da vücudumuzda ve sağlığımızda pek çok soruna neden olduğunu belirtmek gerek. Bu yüzden günde 10 dakika bile olsa varlığından dolayı şükrettiğiniz şeyleri yazın. Zihinsel olarak rahatladığınızı hissedeceksiniz...

7. Hedef Belirleyin:Aktif hedef belirlemek ile pasif hedef belirlemek arasındaki farkı anlamanız gerekir. Pasif hedef belirlediğinizde o hedef sadece zihninizde yer alır. Detaylı olmadıkları için pasif olarak adlandırılırlar. Aktif hedef ise farklıdır. Tüm detayları not almışsınız, bu hedefi gerçekleştirmek için neler yapmanız gerektiğini somut bir şekilde öğrenmişsiniz demektir. Aktif hedef spesifik ve ölçülebilirdir. Uzun vadeli planlar aktif şekilde hazırlanır ve her gün bu hedefi gerçekleştirmek için az ya da çok bir çaba sarf edilir. Plansız bir hedefe olsa olsa "dilek" deneceğini bilmelisiniz. Aktif hedef belirlediğiniz zaman disiplin kazanırsınız zira hedefinizi net bir biçimde bildiğiniz için ne yapmanız gerektiğini de bilirsiniz. Aktif hedef belirlemek için öncelikle uzun vadeli planlarınızın olması gerekir. Bu planı gerçekleştirmek için günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak durum değerlendirmesi yapmanız gerekir.

8. Düzenli ve Yeterli Uyuyun:Uyku ve öz disiplin birbiriyle doğrudan ilişkilidir. Konsantre olup verimli bir şekilde çalışabilmek için yeterli ve kaliteli uyumak büyük önem arz eder. Yeterli uyunmadığında bu ruh durumuna, odaklanmaya, yargı yeteneğine, beslenmeye ve genel sağlığa olumsuz etki eder. Araştırmalar düzenli uykudan yoksun insanların daha çabuk hastalandığını, kronik uyku bozukluğunun bağışıklık sistemini olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Bu bakımdan günde en az 6 saat uyumak şart. Yatağa girmeden en az 5 saat önce kafein içeren bir şeyler içmeyi kesmelisiniz. Zira fazla kafein doğal uyku döngüsüne müdahale edip yatak içinde dönüp durmanıza neden olabilir.

Ucunda ölüm olmadığı sürece yatağa cep telefonuyla, tabletle ya da bilgisayarla girmeyin.  Düzenli ve kaliteli bir uyku çekmek, hem daha disiplin olmanızı sağlar hem de hafızanızı iyileştirir. Kara kaygıların ortadan kalkması, dikkati toparlayabilmek, ağrıların azalması, zihnin berraklaşması açısından uyku adeta tüm dertlerin devasıdır desek yeridir hani.

9. Sporu İhmal Etmeyin: Hayatınıza sporu eklediğiniz zaman hem daha disiplinli bir insan olursunuz hem de aklınıza gelmeyecek faydalar elde edersiniz. Her şeyden önce spor stres ve ağrıyı hayatınızdan çıkarabilecek kudrete sahiptir. Spor sonrası salgılanan endorfin, dopamin ve serotonin hormonları sizi hem daha iyi hissettirecek hem de daha motive edecek niteliktedir. Egzersiz yapmak damarlarınızdaki kan akışını hızlandırır, hücrelerin daha çok oksijen almasını sağlar. Bu da bağışıklık sisteminizin çok isteyeceği bir şeydir. Hayatınıza sporu dahil etmek istiyorsanız bunu yavaş yavaş yapmalısınız. Örneğin her sabah 10 dakikalık bir yürüyüşle işe başlayabilirsiniz. Daha sonra bunu 20 dakikaya, 30 dakikaya çıkarabilir. Eğer bu sistematiği oturtursanız spordan, egzersizden, koşudan bir ömür vazgeçemezsiniz.

10. Düzenli Olun:Öz disiplin kazanmak ve hedeflere ulaşmak için düzenli olmak şarttır. Düzenli bir hayat, disiplinli bir hayattır. Diğer tüm alışkanlıklar gibi düzenlilik de yavaşça kazanılır. Yani bir gecede daha düzenli bir insan olmayı ummak aşırı iyimserlik olur. Bu işe çaba ve zaman harcamanız şarttır. Ancak uzun vadede daha düzenli bir hayata sahip olmanın pek çok avantajını elde edersiniz. Eviniz, dolabınız , masanız, düzenli ve temiz olur; zihninizdeki fazlalıklar ortadan kalkar, daha iyi odaklanır ve daha az stres yaşarsınız.

11. Zaman Yönetimine Önem Verin: Zamanınızı doğru yönettiğinizde sizin için önemli şeylere de vakit ayırabilirsiniz. Uzun vadeli planlarınızı gerçekleştirebilmek için de en acil işlere değil, en önemli işlere zaman ayırmak şarttır. kendi alanında en bilinen ve en başarılı insanların başarı sırlarından biridir. Zira bu kişiler zamanı "çantada keklik" olarak görmezler. Zamanın kısıtlı ve geri getirilemez bir şey olduğunu bildiklerinden zamanı verimli ve doğru bir şekilde kullanırlar. Tüm insanların bir günde 24 saatlik zamanı vardır. Ancak bu zamanı doğru yönetenler, bu zamanı kendi lehine kullanan insanlar, diğer insanlardan bir adım öne çıkarlar.